Sizal - naturalne włókno dekoracyjne

Naturalny materiał dekoracyjny używane głównie we florystyce, pozyskiwany z liści agawy sizalowej.

Sizal - czym jest i skąd jego popularność?

Sizal zyskuje coraz większą popularność ze względu na swoje właściwości. Wykorzystuje się go w różnych dziedzinach życia – przede wszystkim we florystyce, ale również w przemyśle. A czym naprawdę jest sizal? Jest to włókno otrzymywane w procesie obróbki liści agawy sizalowej. I choć nazwa przywodzi na myśl włókno syntetyczne – nic bardziej mylnego! Sizal jest pozyskiwany z włókien agawy. Poza tym same włókna agawy – kantala mają swoje zastosowanie, ale są o wiele delikatniejsze i giętkie od sizalu. Sizal będzie też bardziej znany od włókien produkowanych z liści banana manilskiego – manili. Sizal jest uznany za trzecią najważniejszą roślinę włóknodajną, zaraz po bawełnie i jucie. A jego włókna wykorzystuje się również do produkcji tekstyliów, między innymi dywanów.

Jak wytwarza się sizal?

Agawa sizalowa to rodzina, która rośnie w Ameryce Środkowej – najbardziej popularna jej uprawa jest w Meksyku. Jest to roślina wieloletnia, a jej pierwsze bulwy posadzono w Brazylii. Brazylia pozostaje jednym z największych producentów na świecie, a miejsce, w którym posadzono pierwszą sadzonkę – Bahia – odpowiada za 90% produkcji włókien. Poza tym agawę sizalową uprawia się również w Chinach, Kolumbii, Madagaskarze i Tanzani, Indonezji i Keni. W samej Unii Europejskiej według oficjalnych danych działa dwunastu producentów, z czego pięciu w Portugalii produkując 81% agawy sizalowej Europy.

Popularność sizalu wzrosła w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych, gdy na świecie panował kryzys naftowy. To środowiska ekologiczne chcąc wyeliminować z rynku włókna syntetyczne kładły nacisk na używanie biodegradowalnych włókien.

sizal, sisal palm, suszenie włókien, wytwarzanie włókien sizal

sizal, sisal palm, suszenie włókien, wytwarzanie włókien sizal

Agawa sizalowa jest w stanie rosnąć w klimacie tropikalnym. Jest w stanie magazynować wodę w swoich liściach, co czyni ją odporną na brak wody. Natomiast włókno sizalowe jest pozyskiwane już z dojrzałych liści, najczęściej zrywanych ręcznie. Włókna pozyskuje się z utrzymaniem 3-letniego cyklu życia rośliny, gdzie liście mają szanse osiągnąć długość co najmniej 140 centymetrów. Z liści o długości 140 centymetrów pozyskuje się włókna o długości z zakresu 90-120 centymetrów. Liście nie mogą być pozostawione do wyschnięcia, ponieważ z suchych liści wytwarzanie sizalu jest dużo trudniejsze.

Co ciekawe liście agawy sizalowej mogą osiągać nawet 2 metry długości, a dojrzałe liście agawy są grube na 4-6 centymetrów i mają niezwykle ciemnozielony kolor. Włókno to tylko 4-5% masy całego liścia sizalowego. Zbiory sizalu można zbierać o każdej porze roku, a żeby dobrze rosły co pół roku odcina się starsze liście od łodygi. Ta wytrzymała roślina jest w stanie przeżyć 6-7 lat, a pod koniec okresu jej żywotności powstaje tzw. trzpień z nasionami rośliny. Po wytworzeniu nasion agawa sizalowa usycha.

Proces obróbki

Po tym, jak liście zostaną zebrane należy natychmiast przeprowadzić dekortykację, czyli oddzielenie włókien. Proces ten jest przeprowadzany mechanicznie, coraz rzadziej manualnie. Z liści izoluje się włókna, które myje się, suszy i sortuje według długości i koloru. Co jest godne uwagi to fakt, że nawet odpad wykorzystuje się jako surowiec konstrukcyjny, farmaceutyczny lub składowa biopaliwa.

Historia sizalu

Mimo, że popularność sizal zdobył dopiero na przełomie lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych, był znany ludzkości już wcześniej. Już Majowie i Aztekowie uprawiali agawę sizalową, by pozyskiwać jej włókna. Nie używano jej jedynie do produkcji tkanin, ale również papieru. Po dotarciu Hiszpanów do Meksyku, informacja o dwumetrowych liściach dotarła do Europy, jednak ze względu na brak odpowiednich warunków do uprawy, plantacje zaczęto zakładać w Ameryce Południowej i Afryce. Po założeniu komercyjnej plantacji w Brazylii w 1903 roku, rozwinął się przemysł włókienniczy ciągnący za sobą eksport tego materiału.

Początkowo wykorzystywano go w rolnictwie ze względu na swoją nieprzeciętną wytrzymałość. Liny sizalowe doceniono z czasem również w transporcie i przemyśle okrętowym.

Zalety sizalu

Sizal naturalny przybiera kolor słomkowy, lekko żółtawy, ale na rynku dostępnych jest wiele różnych kolorów – naturalny sizal jest barwiony barwnikami. Sizal w Neopak dostępny jest w kolorze zielonym, czerwonym, żółtym, różowym, kremowym oraz oczywiście naturalnym słomkowym.

sizal, sisal, włókna sizalu, wypełniacze, wypełniacze dekoracyjne)

sizal, sisal, włókna sizalu, wypełniacze, wypełniacze dekoracyjne)

Cechą wyróżniającą sizal na rynku podobnych produktów jest jego duża wytrzymałość. Jego włókna są bardzo odporne na rozrywanie. Jest też najtwardszym włóknem roślinnym. Włókno sizalowe nie elektryzuje się, zatem można stosować je w pomieszczeniach, w których używa się urządzenia elektryczne. Dywan wykonany przy pomocy włókien z sizalu może być również używany na podłodze, która ogrzewana jest ogrzewaniem podłogowym. Przy tym włókna są niezwykle wytrzymałe i odporne na odkształcenia.

Ze względu na wytrzymałość na obciążenia sprawdzi się do produkcji sznurów i lin. Sizal ponadto jest też wykorzystywany do produkcji drapaków do zwierząt. Jest materiałem w 100% biodegradowalnym ze względu na pochodzenie naturalne i jako surowiec jest surowcem odnawialnym.

Wady sizalu

Wytrzymałość sizalu jest jednocześnie jego wadą, bo przekłada się na jego sztywność. Przez co na przykład dywany z jego włókien jest nieco mniej przyjemny. Nie można też wykorzystać tego materiału do produkcji odzieży. Nie znosi za dobrze wilgoci – gdy zmoknie jest podatny na uszkodzenia. Czyszczenie mat i dywanów przez to może być nieco utrudnione, a zachlapania powinno się od razu wycierać.

Gdzie kupić sizal?

Ze względu na rozpowszechnione użycie we florystyce, najszerszy wybór sizalu można znaleźć w hurtowniach florystycznych. Sizal wykorzystywany do pakowania i dekoracji dostępny jest w sklepach oferujących różne materiały wykorzystywane do pakowania – jak na przykład Neopak, który oferuje sizal pakowany po 40 i 400 gram.

sizal, sisal, włókna sizalu, wypełniacze, wypełniacze dekoracyjne

Ile kosztuje sizal?

Cena sizalu w Neopak zaczyna się od 75 groszy za 10 gram przy zakupie paczki 400-gramowej. Cena dużej paczki sizalu to koszt 30 zł, sizal pakowany w mniejsze objętościowo paczki (40g) będzie kosztował 4,20 zł.

Do czego jeszcze wykorzystać sizal dekoracyjny?

Poza zastosowaniem sizalu jako wypełniacza do paczek i prezentów możemy go również wykorzystać jako materiał dekoracyjny wykorzystywany do tworzenia dekoracji do domu, czy przy tworzeniu kartek i scrapbookingu.

Alternatywy dla sizalu

Dla wykorzystanie sizalu jako wypełniacza dekoracyjnego jest całkiem sporo alternatyw dostępnych na Neopak. Będzie to na przykład wiolina czyli wełna drzewna, czy rafia florystyczna kolorowa. Można też skorzystać Sizzlepack, który jednak będzie bardziej uciążliwy przy sprzątaniu. Jeśli nie zależy nam na walorach estetycznych możemy również pokusić się o wykorzystanie folii bąbelkowej, papieru nacinanego bądź chipsów styropianowych. Wybór wypełniacza powinien być również uzależniony od rodzaju przesyłanego przedmiotu – najlepiej zerknąć do artykułu Jak wybrać odpowiedni wypełniacz do paczki, by dobrać odpowiedni. Można również poczytać o wypełniaczach do prezentów – by pięknie udekorować prezent i zaskoczyć obdarowywaną osobę.

Naturalne włókno sizalowe